ارتباط بین ابعاد کمال گرایی ورزشی و حالات خلقی قبل از رقابت در ورزشکاران تیمی و انفرادی لیگ برتر سال 88-87

مقدمه:ازسازه های روانشناختی که اخیراموردتوجه روانشناسان ورزشی قرارگرفته است،دوعامل کمال گرایی وحالات خلقی است که بر طبق نتایج تحقیقات نقش بسزایی در تسهیل یا تضعیف عملکردورزشی ایفا می کنند.هدف ازانجام تحقیق بررسی ارتباط ابعادکمال گرایی ورزشی وحالات خلقی قبل ازرقابت درورزشکاران تیمی وانفرادی لیگ برترایران بود.روش شناسی:روش پژوهش توصیفی وازنوع همبستگی میباشد.جامعه ی آماری پژوهش400ورزشکارشرکت کننده درمسابقات لیگ برترکشور در دورشته ی انفرادی تکواندوودوومیدانی ودورشته ی تیمی بسکتبال وواترپلوبودکه بااستفاده ازروش نمونه گیری تصادفی،توان آزمون80درصدواطمینان95درصد،50 نفردررشته های انفرادی و50 نفردررشته های تیمی، مجموعا100نفر،نمونه ی آماری پژوهش حاضرراتشکیل دادند.ازدوپرسشنامه کمال گرایی ورزشی دان وهمکاران(2006) و حالات خلقی پومز به ترتیب جهت سنجش کمال گرایی وحالات خلقی ورزشکاران استفاده شد.توزیع وتکمیل پرسشنامه هایک روزقبل ازرقابت وبه صورت انفرادی انجام گرفت.جهت تعیین ارتباط خرده مقیاس های کمال گرایی وحالات خلقی ازضریب همبستگی پیرسون وجهت مقایسه ی میانگین این عوامل دررشته های تیمی وانفرادی ازآزمون آماری t مستقل استفاده شد.درنهایت به منظورتعیین تفاوت ضرایب همبستگی کمال گرایی وحالات خلقی درورزشکاران رشته های تیمی وانفرادی ازآزمون آماریzفیشراستفاده شد.یافته ها:نتایج تحقیق حاضرنشان دادکه دررشته های تیمی بین میزان اهمیت به اشتباه به عنوان بعدی منفی ازکمال گرایی ونمرات افسردگی،تنش،خستگی ،سردرگمی ومجموع اختلالات خلقی قبل ازرقابت ارتباطی مثبت ومعنی داروباسرزندگی ارتباط منفی ومعنی داروجودداشت. دررشته های انفرادی بین میزان اهمیت به اشتباه به عنوان بعدی منفی ازکمال گرایی ونمرات افسردگی ،خشم و مجموع اختلالات خلقی قبل ازرقابت ارتباط مثبت ومعنی داروباسرزندگی ارتباط منفی ومعنی داروجودداشت.بین ابعادکمال گرایی درورزشکاران رشته های تیمی وانفرادی تفاوت معنی داری وجودنداشت،امادرحالات خلقی بین افسردگی وخستگی ورزشکاران رشته های تیمی وانفرادی تفاوت معنی داری وجودداشت. به طوری که میانگین نمرات این دومولفه درورزشکاران رشته های تیمی بیشترازورزشکاران رشته های انفرادی بود.درنهایت نتایج آزمون آماریzفیشرنشان دادکه بین ضرایب همبستگی کمال گرایی وحالات خلقی قبل ازرقابت درورزشکاران رشته های تیمی وانفرادی تفاوت معنی داری وجودنداشت بحث ونتیجه گیری:نتایج بخش اول تحقیق حاضرمبنی برارتباط مثبت ومعنی دار اهمیت بیش ازحدبه اشتباه به عنوان بعدی منفی ازکمال گرایی ومولفه های افسردگی،خستگی،تنش،سردرگمی ومجموع اختلالات خلقی قبل ازرقابت وارتباط منفی ومعنی داربامولفه ی سرزندگی، بانتایج یافته های استوبروهمکاران(2007)وهنریک وهمکاران(2008)همخوانی دارد.این محققان درپژوهش های خوددرزمینه ی ارتباط بین ابعادکمال گرایی وحالات خلقی چنین اظهارداشتندکه نگرانی درموردبروزاشتباهات دررقابت های ورزشی باپیامدهای منفی مختلفی ماننداحساس شکست، گناه ،شرم و سرزنش خود همیشه همراه فردخواهدبودوباعث می شودکه عزت نفس واعتمادبه نفس ورزشکارکاهش یابد. همچنین نتایج همبستگی پیرسون نشان دادکه درورزشکاران انفرادی درقبل ازرقابت بین اهمیت بیش ازحدبه اشتباه ومولفه های افسردگی،خشم ومجموع اختلالات خلقی ارتباطی مثبت ومعنی دار وبا سرزندگی ارتباطی منفی ومعنی داروجودداشت.نتایج این بخش نیزبایافته های جفری وهمکاران(2006)ودان وگتوالز(2006)همخوانی دارد.این محققان درپژوهش های خودبه این نتیجه رسیدندکه اهمیت بیش ازحدوتمرکزبراشتباهات درحین رقابت باعث می شودکه ورزشکارتمرکزخودرابراجراوعملکردازدست داده که درنهایت منجربه کاهش سطح عملکردفرد شده واوهمواره خودراشکست خورده تلقی می کندکه این احساس شکست، زمینه سازخشم وافسردگی اوخواهدشد.همچنین عدم مشاهده ی تفاوت معنی دار درمیانگین ابعادکمال گرایی ورزشکاران تیمی وانفرادی رامیتوان چنین توجیه کردکه کمال گرایی جدای ازنوع وماهیت رشته های ورزشی،عملکردراتحت تأثیرقرارمیدهد.همچنین درتوجیه این یافته که بین دومولفه ی خستگی وافسردگی تفاوت معنی داری وجودداشت،میتوان گفت که درورزش های گروهی به علت وجودمکانیسم های تعامل بادیگران وانگیزه ی همبستگی وحفظ وتداوم روابط اجتماعی،عملکردوموفقیت ورزشی تحت تأثیرعملکردگروهی قرارمی گیردونتایج پیروزی وشکست به صورت گروهی رقم خواهدخورد،.امادرورزش های انفرادی موفقیت ورزشی به توانمندی هاوویژگی های فردی ورزشکاروابسته است ،بنابراین حالات خلقی تحت تأثیرویژگی های فردی اش قرارخواهدگرفت ونوسانات خلقی اونیزکمترازورزشکاران تیمی خواهدبود(1،4).درنهایت میتوان گفت که ماهیت رشته های ورزشی(تیمی وانفرادی)درپژوهش حاضرتأثیری برمیزان اختلاف یاهمبستگی کمال گرایی وحالات خلقی ورزشکاران دررشته های تیمی وانفرادی نداشته است،به همین دلیل بین ضرایب همبستگی کمال گرایی وحالات خلقی ورزشکاران تفاوت معنی داری مشاهده نشدنتیجه گیری:کمال گرایی منفی ازطریق مکانیسم واکنش منفی نسبت به خطاواشتباه واهمیت بیش ازحدبه آن،همواره باحالات خلقی منفی وعکس العمل ضعیف درمقابل فشارهای حاصل ازرقابت همراه میباشدوعمدتاتضعیف کننده ی عملکرداست،درصورتیکه کمال گرایی مثبت ازطریق مکانیسم تلاش برای دستیابی به معیارهای بالا،دارای اثراتی انگیزشی است که موجب تقویت تلاش فردبرای رسیدن به موفقیت خواهدشدواغلب تسهیل کننده ی عملکرداست.